Podstawowe emocje

Wśród wielu klasyfikacji emocji istnieje także podział na emocje podstawowe oraz pochodne. Elementem różnicującym obie grupy jest uniwersalny charakter emocji.

W latach 60. ubiegłego wieku Paul Ekman oraz Wallace Friesen przeprowadzili badanie, w którym udział wzięli przedstawiciele plemienia Fore (nie mającego styczności z cywilizacją Zachodu) zamieszkujący Papuę Nową Gwineę. Tubylcom zaprezentowano zdjęcia Amerykanów, których twarze prezentowały pewne emocje i poproszono ich o opisanie oraz nazwanie przedstawionych odczuć. By przeprowadzić analogiczne badania w Ameryce, naukowcy opowiedzieli przedstawicielom plemienia Fore nacechowane emocjonalnie historie. Następnie prosili ich o przybranie wyrazu twarzy odzwierciedlającego przeżycia z opowiadania, i wtedy też zrobili im zdjęcia. W kolejnym kroku fotografie pokazano Amerykanom, prosząc ich o nazwanie przedstawionych emocji oraz ich opisanie. 

Wnioski, które płyną z badań, są następujące: zarówno wyrażanie, jak i odbieranie podstawowych ekspresji jest takie samo bez względu na kulturę. Emocje pochodne nie mają natomiast już tak uniwersalnego charakteru i są różnie interpretowane w zależności od grupy społecznej, która ów interpretacji dokonuje; innymi słowy - nie można przypisać do nich konkretnego wyrazu twarzy.

Na listę 7 podstawowych emocji składają się złość, strach, wstręt, zdziwienie, pogarda, smutek i radość.

Złość można rozpoznać, bez względu na wiek, religię, płeć czy język osoby, która przeżywa w danym momencie tę emocję, dzięki intuicyjnemu wychwyceniu elementów wskazanych na poniższym rysunku.

Kolejna podstawowa emocja - strach - pokazana jest na zdjęciu poniżej. Warto zwrócić uwagę,  że zaprezentowana ekspresja dotyczy również takich emocji jak upokorzenie czy przerażenie.

Pozostałe emocje – z listy podstawowych, czyli wstręt, zdziwienie, pogarda, smutek i radość – pokazane są na poniższych fotografiach.

Z kombinacji emocji podstawowych powstają bardziej złożone formy, np. wstyd, duma, zazdrość, poczucie winy, czyli emocje pochodne. Nie towarzyszą im jednak uniwersalne ekspresje, które byłyby rozpoznawalne mimo różnic kulturowych.

Bibliografia:

Zdjęcia autorstwa dr Davida Matsumoto oraz firmy Humintell.