"Racjonalni" mężczyźni i "emocjonalne" kobiety - fakt czy mit?

Pewna kobieta zostaje poinformowana, że jej bliski zginał w wypadku samochodowym. Słysząc tę hiobową wieść, mdleje (przy odrobinie szczęścia w pokoju znajduje się także mężczyzna, który w porę ją chwyta, chroniąc przed upadkiem). 

Tego rodzaju scena w książce czy filmie zapewne zaskakuje Cię w dużo mniejszym stopniu niż sytuacja, kiedy to mężczyzna pod wpływem złej wiadomości traci świadomość. Czy jednak przypisywanie większego stopnia emocjonalności kobietom jest uzasadnione? W opinii większości osób tak. Do propagowania takiego podejścia może przyczyniać się również fakt, iż dwa razy więcej kobiet niż mężczyzn cierpi na zaburzenia afektywne (nastroju), np. nerwice.

Poszukując odpowiedzi na poruszone powyżej zagadnienia, naukowcy koncentrują uwagę na czterech głównych obszarach, a mianowicie:

1. ekspresyjność,

2. wrażliwość na emocjonalne bodźce,

3. umiejętności odczytywania ekspresji innych oraz

4. przeżyciach emocjonalnych jednostki (subiektywnych odczuciach).

Ekspresyjność emocjonalna zdaje się być większa u kobiet niż mężczyzn, co potwierdzają badania dotyczące aktywności mięśni mimicznych wywołanej bodźcami emocjonalnymi. Aktywność ta jest większa u przedstawicielek płci żeńskiej. Jednakże ograniczanie się do różnic w mimice może prowadzić do błędnych wniosków nt. różnic w emocjonalności obu płci; pod uwagę należałoby wziąć również rozbieżności w zakresie ekspresji wokalnej i pantomimicznej (emblematy, ilustratory, regulatory, manipulatory).

Odwołując się do punktu drugiego, czyli wrażliwość na emocjonalne bodźce, trzeba powiedzieć, że ogólnie rzecz biorąc, to kobiety uważane są za bardziej podatne na oddziaływanie bodźców wywołujących emocje, a także za bardziej empatyczne, słuchając uważniej swoich rozmówców oraz podtrzymując z nimi chętniej kontakt wzrokowy.

W wypadku punktu trzeciego, umiejętności odczytywania ekspresji innych, to przedstawicielki płci pięknej lepiej radzą sobie z odczytywaniem emocji innych (choć wg niektórych badań dotyczy to tylko ekspresji poznawczej; spontaniczna jest odkodowywana równie dobrze przez obie płcie). Dodatkowo ważne mogą być rodzaje emocji; kobiety lepiej radzą sobie z rozpoznawaniem smutku, mężczyźni zaś gniewu i niezadowolenia. Istnieją jednak sposoby, aby nauczyć się skutecznie odczytywać ekspresje emocji innych osób w przeciągu jednej godziny, niezależnie od płci.

Z ostatniego zagadnienia (przeżycia emocjonalne jednostki) płyną bardzo niejednoznaczne wnioski.

Powracając do pierwotnie postawionego pytania, "racjonalność" mężczyzn i "emocjonalność" kobiet może być jedynie mitem utrwalonym w społeczeństwie. Wiele badań prowadzonych jest w oparciu o pozyskiwanie opinii samych badanych, co może sprzyjać odtwarzaniu przez nich funkcjonujących i zaszczepionych im stereotypów.

Jak podają Monika Wróbel oraz Maria Finogenow [1]: ""Przeprowadzony przegląd badań koresponduje z coraz powszechniejszą opinią, że podobieństwa między kobietami i mężczyznami w zakresie emocjonalności są większe niż różnice. Nie oznacza to oczywiście, że różnic międzypłciowych nie ma, ale że prawdopodobnie dotyczą one bardziej elementarnych procesów, które nie zostały dotychczas wystarczająco poznane".

A jak Tobie się wydaje? Czy uważasz, że kobiety są zawsze bardziej „emocjonalne” a mężczyźni „racjonalni”?

Bibliografia:

[1] Wróbel, M., Finogenow, M. (2012) Emocje i motywacja. w: Bielawska-Batorowicz, E. (red.) Wprowadzenie do psychologii dla ekonomistów. Warszawa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne